روش‌های نوین مشتری‌قاپی در شرکت‌های مخابرات استانی

از همان روز که شرکت مخابرات ایران تصمیم گرفت در عرصه ارائه سرویس‌های اینترنتی وارد شود، بیم آن می‌رفت که فعالیت مخابرات در کنار شرکت‌های خصوصی ارائه‌دهنده سرویس‌های اینترنتی شرایط نابرابری را رقم زند. عملکرد مخابرات در ارائه مجوز سرویس ADSL نشان داد که این پیش‌بینی‌ها چندان بیراه نبود. سال‌هاست ارائه‌دهندگان خدمات اینترنتی از شرایط نابرابر رقابت با شرکت‌های مخابرات استانی گلایه می‌کنند اما کمتر پاسخی از سوی نهادهای نظارتی برای رسیدگی به این وضعیت رقابتی نابرابر دریافت کرده‌اند. مشکلات شرکت‌های خصوصی در حالی است که به تازگی یکی دیگر از رفتارهای ضدرقابتی مخابرات را در مخابرات استان خراسان رضوی شاهد هستیم. این شرکت در قبوض مشترکان تلفن ثابت این متن را مرقوم کرده بود: «مشترک گرامی برای حفظ امنیت اطلاعات و پیشگیری از سوءاستفاده احتمالی، خدمات الکترونیک خود را از طریق اینترنت مخابرات در منزل دریافت کنید.» این جمله روی دو میلیون قبض تلفن ثابت مخابرات استان خراسان رضوی درج شده است که در واقع مخابرات استان به صورت ضمنی به همه مشتریان خود گفته است اگر از خدمات اینترنت غیر از مخابرات استفاده کنند، احتمال سوءاستفاده وجود دارد. در حقیقت مخابرات استان خراسان رضوی، با تخریب رقبای خود، به رقابت غیرحرفه‌یی پرداخته است. این در حالی است که مخابرات خراسان رضوی هم‌اینک نیز در 30 تا 40 درصد درآمد شرکت‌های PAP، شریک است.

درخواست جریمه

مهندس علیرضا علمی، دبیر انجمن شرکت‌های اینترنتی ایران، در این باره به «اعتماد» می‌گوید: این کار دقیقا برخلاف اصول رقابتی است که مخابرات در پیش گرفته است. وی تاکید دارد که مخابرات با این عملکردش رقبای خود را متهم کرده که امنیت اطلاعات مشتریان‌شان را تامین نکرده و احتمال سوءاستفاده را داده و این کار برخلاف اصول تبلیغاتی در فضای رقابتی است. علمی می‌افزاید: شرکت مخابرات استان خراسان رضوی باید مصداق این ادعای خود را مشخص کند که در غیر این صورت این موضوع در شورای رقابت پیگیری خواهد شد. دبیر انجمن شرکت‌های اینترنتی می‌گوید: در صورتی که مصداق این ادعا ثابت نشود، شرکت مخابرات استان خراسان رضوی باید جریمه شود.

پیگیری شورای رقابت از شکایت‌ها

رییس شورای رقابت تا زمانی که قبض به دستش نرسیده بود، حاضر به اظهارنظر در این خصوص نشده بود اما پس از مشاهده قبض مذکور، این کار را یک تخلف آشکار خواند. دکتر جمشید پژویان به «اعتماد» می‌گوید: این رفتار شرکت مخابرات استان خراسان رضوی یک تخلف آشکار است اما باید بررسی شود که آیا این اقدام با هماهنگی شرکت مخابرات ایران صورت گرفته یا این شرکت مخابرات استانی خودسرانه اقدام به چنین کاری کرده است. پژویان می‌افزاید: در صورتی که شکایتی از شرکت‌های اینترنتی به شورای رقابتی ارسال شود، به شکایت‌های این شرکت‌ها رسیدگی خواهد شد.

وی همچنین در پایان تاکید کرد که شورای رقابت اجازه فعالیت‌های غیرعادلانه‌یی را که صورت می‌گیرد، نخواهد داد. گفتنی است مخابرات استان خراسان رضوی 181هزار و 743 مصوبه پورت دیتا داشته و در حال حاضر این استان 66 هزار و 552 مشترک ADSL دارد. به هر حال این‌گونه انحصارطلبی‌های مخابرات برخلاف رویه کشور و اصل 44 قانون اساسی است که نگرانی‌هایی را برانگیخته است.

تعامل ما با شرکت‌های اینترنتی خوب است

مهندس کارگزار، مدیرعامل شرکت مخابرات استان خراسان رضوی، نیز پیش‌تر در مصاحبه‌یی به ضریب نفوذ باند پهن بالاتر از 37درصد بعضی از کشورهای اروپایی و متوسط 20درصدی ضریب نفوذ باند پهن در اروپا اشاره کرده و گفته است: «این در حالی است که کشور ما در این حوزه ضریب نفوذ حدود یک درصد را داراست و میزان ضریب نفوذ باند پهن ثابت در سال 2010 ایران در سطحی بود که حدود 10سال پیش در کشورهای در حال توسعه وجود داشته است.» وی با ذکر این مطلب که با اینکه در دو سال اخیر حرکت‌های خوبی در سطح کشور از طرف شرکت مخابرات و همچنین شرکت‌های PAP شروع شده است، گفته: «اما به دلایل مختلف از جمله عملیاتی نشدن ارائه خدمات الکترونیکی در همه بخش‌ها، ارائه خدمات ارزش ‌افزوده مانند IPTV، بازی و سرگرمی، از سرعت مطلوبی برخوردار نیست و هنوز به صورت واقعی مبلغ اشتراک ADSL وارد سبد هزینه‌یی خانوار نشده است. گرچه محدودیت سرعت نیز از جمله تنگناهایی در این حوزه است که باید راهکاری مناسب برای آن پیدا کرد.»وی با اشاره به اقدامات وسیعی در حوزه بازاریابی و فروش و ارائه خدمات در شرکت مخابرات ایران و به تبع آن شرکت‌های استانی بعد از خصوصی‌سازی، تصریح کرده بود: «در استان خراسان رضوی نیز این شرکت بعد از خصوصی‌سازی اقدامات وسیعی در حوزه ارائه خدمات ارزش ‌افزوده به مشتریان به انجام رسانده، در حالی‌ که قبل از خصوصی‌سازی این امکان در حد بسیار اندک بوده است.» وی در ادامه همکاری شرکت مخابرات استان خراسان رضوی با شرکت‌های PAP را بسیار خوب ارزیابی کرده اما گفته است: «شرکت مخابرات با توجه به حضور در اقصی نقاط استان، توانایی واگذاری اینترنت پرسرعت در سراسر استان را دارد در حالی که شرکت‌های PAP فقط در شهرستان‌های بزرگ و مراکزی حضور دارند که از نظر اقتصادی برای آنها مقرون ‌به ‌صرفه باشد.»

افزایش 12 برابری مشترکان ADSL

در حالی که شمار کاربران خطوط اینترنت پرسرعت دو فناوری ADSL و وایمکس در کشور از 5/1 میلیون نفر به سختی فراتر رفته است، طبق اهداف مد نظر در برنامه پنجم توسعه باید تا پایان سال 95 بیش از 60 درصد ارتباطات خانگی و ادارات به اینترنت پرسرعت تجهیز شوند که بر این اساس باید حداقل 12 میلیون پورت پرسرعت در کشور نصب و راه‌اندازی کرد. هم‌اکنون طبق شاخص‌های مدنظر اتحادیه جهانی مخابرات، ضریب نفوذ اینترنت کشورها بر مبنای میزان دسترسی اینترنت باند پهن کاربران سنجیده می‌شود و این در حالی است که محدودیت در ارائه اینترنت پرسرعت و گذاشتن سقف سرعت 128 کیلوبیت بر ثانیه برای دسترسی کاربران خانگی، تفاوت چندانی میان این سرویس با اینترنت دایل‌آپ باقی نگذاشته و بر این اساس به اعتقاد کارشناسان کاربران خانگی ترجیح می‌دهند برای امور روزمره خود هزینه‌یی بابت اینترنت پرسرعت نپردازند. با تمام این اوصاف، شرکت‌های PAP، پس از سرمایه‌گذاری میلیاردی در شبکه تلفن محلی30 استان کشور، و اخذ پروانه کسب و کار خویش از سازمان تنظیم مقررات، همواره خطر ورود شرکت‌های دولتی مخابرات به بازار دسترسی پرسرعت به اینترنت در ایران را آویزه گوش کرده و از آن بیمناک هستند. شرکت مخابرات ایران در گزارشی که به مناسبت هفته دولت منتشر کرده بود، خبر داده که 27 درصد بازار اینترنت پرسرعت کشور را در اختیار دارد. آنچه ما انتظار داریم، این است که سهم مخابرات از بازار اینترنت پرسرعت به سرعت افزایش پیدا کند. اما آنچه آرزویش را داریم این است که رقابت بین شرکت‌های ارائه‌دهنده اینترنت پرسرعت اعم از مخابرات و 11 شرکت PAP در شرایط عادلانه‌یی افزایش یابد. هر چند امروز شرکت مخابرات از حلقه شرکت‌های دولتی خارج شده و یک شرکت خصوصی محسوب می‌شود اما نمی‌توان انکار کرد که کلید فراهم کردن بستر ارائه اینترنت پرسرعت توسط شرکت‌های PAP در دست مخابرات است. این یعنی شرکت مخابرات یک مزیت بزرگ نسبت به دیگر شرکت‌ها دارد؛ همه‌چیز برای مخابرات آماده است اما فراهم کردن بستر ارائه خدمات شرکت‌های دیگر در اختیار مخابرات است. از مخابرات انتظار می‌رود کمی هم به فکر برنامه‌ریزی برای ارائه خدمات مخابراتی مورد نیاز شرکت‌های ارائه‌دهنده اینترنت پرسرعت باشد. اگر این برنامه‌ریزی وجود داشته باشد، رقابت در این بازار عادلانه خواهد بود.