یانی کریسومالیس (به یونانی: Γιάννης Χρυσομάλλης) (زاده ۱۴
نوامبر ۱۹۵۴ - کالاماتا) معروف به یانی، پیانیست، نوازنده کیبورد و آهنگساز
اهل یونان است.
وی
نامزد جایزه گرمی در سال ۱۹۹۲ برای آلبوم جرأت آرزو و در سال ۱۹۹۳ برای
آلبوم در زمان من شده‌است. عمده موفقیت وی با اجرا کنسرت در آکروپولیس
یونان به دست آمده است که بعد از «تریلر مایکل جکسون»، پرفروش‌ترین ویدئوی
موسیقی در تمام دوران‌ها است[۱]، همچنین آلبوم‌های وی با تعداد بیش از ۲۰
میلیون نسخه در سراسر جهان به فروش رفته‌است.[۱] موسیقی‌های یانی در
مسابقات المپیک، برنامه‌ها و مسابقات ورزشی در تلویزیون به صورت گسترده پخش
شده‌است. آثار او را نوعی موسیقی عصر نو می‌نامند.[۲]
یانی یک پیانیست و آهنگساز خودآموخته است
که نواختن آهنگ را
برای خانواده خود شروع کرده‌است، وی هیچ آموزش رسمی و غیررسمی برای یادگری
نت نداشته. وی رکورددار شنا ۵۰ متر آزاد مردان در سال ۱۹۶۹ در ۱۴ سالگی
برای کشور یونان است.[۳] یانی در ۱۸ سالگی برای تحصیل به دانشگاه مینسوتا
رفت.[۴] وی در حالی که دانشجو بود به عضویت گروه افتاب‌پرست درآمد و با
چارلی آدامز آشنا شد [۲] و توانست موفقیت‌های زیادی با این گروه در
ایالت‌های مینه‌سوتا، آیووا، ویسکانسین، ایلی‌نوی و داکوتای جنوبی به‌دست
آورد. یانی در سال ۱۹۷۶ در رشته روان‌شناسی فارغ‌التحصیل شد.[۴] وی به شهر
لس‌آنجلس نقل مکان کرد و با همکاری جان تش و چارلی آدامز در سال ۱۹۸۷ یک
گروه موسیقی کوچک تشکیل داد که حاصل ساخت آلبوم‌های کلید تخیل، خارج از
سکوت و روزهای آفتاب‌‌پرست بود.
زندگی
یانی کریسومالیس در ۱۴
نوامبر ۱۹۵۴ در شهر کالاماتا یونان به دنیا
آمد و دوران کودکی و نوجوانی اش را در شهر زیبا و کوهستانی کالاماتا
گذراند.[۵] مادر و پدر یانی هر دو اهل یونان هستند. مادر وی فلیستا
(Felista) و پدرش سوتیری (Sotiri) نام دارد. یانی قطعه‌هایی را به نام
مادرش ساخته‌است و علاقه خاصی به کشور خود و اماکن قدیمی دارد. در سن
چهارده سالگی به رشته شنا علاقه مند شد و توانست در آن رکوردی ملّی برای
کشورش، یونان، به جا گذارد و تلاش زیادی برای رسیدن به رقابت‌های المپیک
نمود.
در سال ۱۹۷۲ میلادی به آمریکا برای تحصیل
در رشته مورد علاقه اش، روان شناسی در مشهورترین دانشگاه روان شناسی دنیا
یعنی مینسوتا رفت. پس از فارغ التحصیل شدن از دانشگاه در یک گروه محلی راک
در مینسوتا بنام کاملئون (Chameleon) به عنوان نوازنده کیبورد آغاز به کار
کرد. پس از آن کسی نمی‌داند چه اتـفاقی برای یانی افتاد اما او اکنون صاحب
استودیوی شخصی است و بیش از ۲۵ میلیون نسخه از آلبوم‌های وی در دنیا به
فروش رفته‌است.
او به موسیقیدانی مستقل با عقاید و
تفکری منحصر به فرد تبدیل شد و به شهرت و محبوبیتی جهانی دست یافت و این
در حالی بود که یانی حتی قادر به خواندن و نوشتن ساده‌ترین نت‌های موسیقی
نیز نبود. ولی با تبحری خاص ساخته‌های خود را با روش مخصوص خود و رسم الخط
ابداعی خود می‌نگارد. یانی قطعاتی کامل و زیبا دارد که کاملا ساخته خود
اوست و در سبکی انحصاری اجرا شده‌است.
اکثر
آلبوم‌های یانی توسط شرکتهای virgin records و یا EMI تولید، تهیه و توزیع
می‌شوند. یانی موسیقی‌های زیادی برای برنامه‌های تلویزیونی و سینمایی ساخته
و همچنین قطعات تبلیغاتی متعددی برای شرکتهای تجارتی و بازرگانی خلق
نموده‌است.
او اوقاتش را بیشتر در لوس آنجلس و
سیاتل آمریکا می‌گذراند و اکنون شهروند آمریکا به شمار می‌رود. او مدت‌ها
با خانم هنرمندی بنام لیندا ایوانز همکاری صمیمی داشت و در اوایل سال ۱۹۹۸
این ارتباط را پایان یافته اعلام کرد.
یانی از
اوایل سال ۱۹۹۸ تا ماه آوریل ۱۹۹۹ هیچ گونه فعالیت تولیدی کنسرت و توری را
برگزار نکرد و به استراحت پرداخت. اما در سال ۲۰۰۰ یکی از بی نظیرترین
آلبوم‌های خودش را ارائه داد. جالب این است که تمام تنظیمات و تبدیلات
موسیقی این آلبوم شخصاً و فقط توسط خود یانی در استودیوی شخصی خودش انجام
شد.
یانی تا به حال موسیقی به سبک مذهبی ارائه نکرده‌است چرا که همواره اعتقاد
به خلق کارهایی جدید با تکیه به اندیشه‌های نو و جدید خود دارد. در قطعات
Niki Nana و Aria موسیقی بر مبنای یک اپرای فرانسوی قدیمی متعلق به قرن
نوزدهم میلادی بنام Lakme ساخته Leo Delibes می‌باشد و اشعاری که در این
قطعات خوانده می‌شود اکثراً اصوات آهنگین بوده و فاقد معنای خاص می‌باشند و
بر خلاف تصور، به زبان فرانسوی نمی‌باشند. به جز قسمت‌هایی محدود که به
زبان انگلیسی هستند و در اشعار آلبوم ستایش ذکر شده‌اند.
یانی آهنگی تبلیغاتی را با همکاری مالکوم مکلارن ساخته‌است که سابقاً با
گروه Pistols همکاری می‌کرده‌است. این آهنگ تغییر یافته یک اپرا است که با
افزودن یک ترانه تکمیل شده‌است. این آهنگ که «جرات آرزو» یا Dare to Dream
نام دارد برای شرکت هواپیمایی British Airways ساخته شده‌است.
خواننده مورد علاقه او پیتر گابریل است و اعتقاد دارد که در سال‌های اخیر
به جز موسیقی محمد رسول‌الله، عیسی مسیح، دکتر ژیواگو، ایندرا گاندی و چند
قطعه محدود دیگر، قطعه جالب توجهی نشنیده‌است.
سال‌ها پیش یانی با درامر خود چارلی آدامز Charlie Adams آشنا شد و اولین
کار خود را بنام «بیرون از سکوت» یا Out Of Silence در سال ۱۹۸۷ (۱۳۶۶
شمسی) به بازار عرضه کرد.
یانی سال‌ها پیش با شهرداد روحانی نیز همکاری داشت و از تجربیات او استفاده
فراوان برد و با همکاری و با استفاده از دانش و تجربه او، یکی از زیباترین
کنسرت‌هایش را در شهر آکروپولیس یونان و با رهبری شهرداد روحانی اجرا
نمود.
یانی در سال ۲۰۰۳ آلبومی متفاوت و پر تنوع به نام Ethnicity روانه بازار
کرد و احاطه و قدرت خودش را در انواع مختلف موسیقی به دنیا ثابت کرد. در
این آلبوم یانی با استفاده از خواننده‌های جدید و البته زیاد نسبت به
کارهای قبلی اش نوعی تفاوت آشکار از لحاظ موسیقی با شعر در آهنگ‌هایش ایجاد
کرده و به سبک جدید و منحصر به فرد Talk Show روی آورده‌است. به عقیده
کارشناسان موسیقی و طرفداران موسیقی، یانی در سال‌های اخیر نسبت به دهه نود
افت داشته هر چند این افت نامحسوس است ولی تاثیر زیادی بر روی یکه تازی
یانی در عرصه موسیقی New Age داشته‌است.
البته خود یانی نام‌گذاری سبک عصر جدید (به انگلیسی: New Age) را بر روی
آثار خود از بد شانسی‌اش می‌داند و خودش نام موسیقیٍ سازی معاصر (به
انگلیسی: Contemporary Instrumental Music) را بیشتر می‌پسندد.
از جمله اجراهای وی می‌توان به کنسرت بزرگ آکروپولیس در ۱۹۹۴ چین و تاج محل
در ۱۹۹۷ و لاس‌وگاس در ۲۰۰۶ اشاره کرد. آخرین اجرای یانی به سال ۲۰۰۸ در
مکزیک بر می‌گردد، که در آن یانی همراه با چهار خوانندهٔ جوان برخی ار آثار
مشهور و قدیمی‌اش از جمله در آیینه و ستایش را اجرا کرد. Nathan Pacheco،
خواننده اپرا به ایتالیایی، Ender Thomas با ترانه‌هایی به زبان اسپانیایی و
Chloe که در این اجرا به سه زبان انگلیسی و ایتالیایی و اسپانیایی یانی را
همراهی کردند. در این برنامه خوانندهٔ دیگری با نام Leslie Mills هم حضور
داشت.
آخرین آلبوم یانی Truth Of Touch نام دارد که در فوریه ۲۰۱۱ منتشر شد. طبق
گفتهٔ یانی این نت‌های این آلبوم بیشتر الکترونیک است نه آکوستیک.[۶]
در آلبوم ۲۰۱۱ یانی از ۱۵ ترانه سه ترانه، آهنگ با خواننده و بقیهٔ آنها بی
کلام است. خواننده‌های این آلبوم عبارت اند از لزلی میلز، نیتان پاشکو و
کلوی لاوری که هرسه این افراد قبلا در آلبوم Voices هم با یانی همکاری
داشته‌اند.[۷]
